Verslag van de regiobijeenkomst Brabant op 2 juni 2016 te Boxtel met het onderwerp “ Sjӧgren en seksualiteit”.
De oorspronkelijke presentatie is gemaakt door Dr. Liesanne Bouwma. Zij kon de lezing plotseling niet verzorgen en heeft de presentatie zorgvuldig overgedragen aan Claire Vrielink. Claire is fysiotherapeute en heeft na haar studie fysiotherapie de specialisaties bekkenfysiotherapie en seksuologie gevolgd. Zij werkt nauw samen met huisartsen en gynaecologen.
Zij begint met te vertellen dat ze goody- bags mee heeft gebracht. Mocht de avond teleurstellend zijn dan heeft ieder er toch iets aan over gehouden. Zij verstaat de kunst meteen het ijs te breken bij dit gevoelige onderwerp door openheid en helder taalgebruik.
Het seksueel functioneren.
De redenen waarom wij vrijen zijn uiteenlopend zoals: behoefte aan knuffelen, intimiteit, lust, gezelligheid, iets goedmaken, ruzie voorkomen, liefde uiten, macht, voortplanting, verveling, en bevestiging. Het seksueel functioneren heeft te maken met onder anderen het verlangen, de curve van opwinding , de beleving, de relatie en opvoeding.
Het verlangen kan negatief beïnvloed worden door: depressie, lichaamsbeeld vanwege ziekte, stress, vermoeidheid, de relatie en communicatie en hormoonspiegels. De opbouw van de curve van opwinding kan nogal verschillen tussen man en vrouw. Als je dat verschil in beeld brengt kun je je afvragen hoe dat samen te voegen is en bevredigend kan zijn.
Bij de beleving hoort het zien, horen. proeven, ruiken en voelen. Hier stuit je bij Sjӧgren al meteen op problemen door de gevolgen van droogte van ogen, mond, vagina, huid en eventuele pijnklachten. Daarnaast bevinden sommige erogene zones van vrouwen zich juist op plekken waar veel slijmvlies is.
Bij Sjögren kan er nogal wat veranderen zoals: de zin in vrijen, je eigen lichaamsbeeld, de reacties op aanraken en het vermogen om dit als stimulans te ervaren. Door de angst voor pijn bij aanraking, binnengaan en door penetratie ga je aanspannen en geeft het meer pijn. Het is net als bij een plotselinge aanraking waarbij je meteen terugtrekt en aanspant. Iets wat pijn doet doe je minder of probeer je meestal uit de weg te gaan. Hoofdpijn vermindert trouwens meestal door vrijen en is dus geen goede smoes. Het beste is om met je partner te praten over je klachten. Je kunt beter een keer goed vrijen dan vijf keer met pijn.
Voordelen van gezond seksueel functioneren zijn het kunnen koesteren van je relatie en verbetering van zelfbeeld, welbevinden en levenslust.
De pijn bij het vrijen kan veroorzaakt worden door:
- droogte, er is minder afscheiding door de klieren. Ook kan er jeuk en een branderig gevoel zijn.
- aanspannen van de bekkenbodem spieren . Meestal is er sprake van hypertonie of een overactieve bekkenbodem, bekkenbodem klachten kunnen emotioneel gekoppeld zijn.
- verlaagde hormoonspiegels. De vagina wordt minder vochtig bij stimulatie, daardoor is er minder voldoening.
- ontsteking van de vagina waardoor deze geïrriteerd, branderig en schraal is.
- verkramping en diepe pijn
De hulpverlening.
Er zijn maar weinig huisartsen of reumatologen die doorvragen. Het is beter uit jezelf te vertellen wat de klachten en problemen zijn anders blijf je ermee rondlopen. Verwijzing naar een gynaecoloog/sexuoloog ligt voor de hand. Er is in de meeste ziekenhuizen trouwens ook een mannenpoli.
Een verwijzing naar een geregistreerde bekkenbodem fysiotherapeut kan wenselijk zijn. Er zijn nogal eens bijkomende bekkenbodem problemen. Aanspannen kunnen we meestal prima. Maar juist het leren ontspannen en loslaten is bij deze klachten essentieel. Tijdens de bijeenkomst is er met alle deelnemers zittend een oefening gedaan.
Medicatie en hulpattributen
- Voor bevochtiging is er: premeno, hylofemme en deumavan. Het is een kwestie van uitproberen, deze producten zitten in de goody-bag. Een reactie uit de zaal is dat bij sommige vrouwen het brandende gevoel juist verergert. .
- Voor hormoonsuppletie wordt vagifem of synopauze voorgeschreven.
- Voor een goed glijmiddel kan bijvoorbeeld DL (K-Y gel) of Pjur gebruikt worden, ook dit is een kwestie van uitproberen.
- Voor hormoon substitutie: livial, oestrogeen, testosteron of androgel.
- Dan is er nog de” Mona Lisa touch”. Dit is een vaginale laser behandeling.
- Hulpattributen op de poli sexuologie zijn:
Pelottes, dilatoren, vibratoren en speciale condooms. Als je hier gebruik van wilt maken en je hebt klachten dan is het belangrijk deskundig advies in te winnen. Claire krijgt regelmatig vrouwen op consult die hierover vragen hebben en advies vragen.
Conclusie.
Het was een leerzame, verhelderende presentatie op een prettige toegankelijke manier gebracht met leuke voorbeelden gebracht. Mede door het wat kleinere gezelschap van 15 vrouwen en 7 mannen was het er voldoende ruimte om vragen te stellen.
Het is een onderwerp waar binnen de NVSP nog weinig informatie over te vinden is. Aan alle lovende positieve reacties is te merken dat deze avond aan de verwachtingen heeft voldaan en in de behoefte aan informatie heeft voorzien. De combinatie van kennis en praktijk ervaring van zowel gynaecoloog als fysiotherapeut is zeker voor herhaling vatbaar.
Geschreven door: Heleen Nijland